मस्तिष्क पलायनको (Brain Drain) प्रभाव: नेपाली अर्थतन्त्रमा राम्रो र नराम्रो पक्षहरू
नेपालको वर्तमान सामाजिक-आर्थिक परिवेशमा मस्तिष्क पलायन (Brain Drain) एउटा गम्भीर चुनौतीको रूपमा देखा परेको छ। यो प्रक्रिया विशेष गरी शिक्षित र दक्ष जनशक्ति विदेश जाने क्रमसँग सम्बन्धित छ, जसले नेपाललाई विभिन्न तवरले प्रभावित गरेको छ। यस लेखमा, हामी मस्तिष्क पलायनले नेपाली अर्थतन्त्रमा पार्ने राम्रो र नराम्रो प्रभावहरूलाई विश्लेषण गर्नेछौं। सकारात्मक प्रभावहरू: १. विदेशी मुद्रा आप्रवाह: मस्तिष्क पलायनले नेपालको अर्थतन्त्रमा ठूलो मात्रामा विदेशी मुद्रा भित्र्याउने स्रोतको रूपमा काम गरेको छ। शिक्षित तथा दक्ष जनशक्ति विदेश गएर रोजगार पाउँदा उनीहरूले आफ्नो आयको ठूलो अंश नेपालमा पठाउँछन्। यसरी प्राप्त हुने रेमिट्यान्सले नेपालको अर्थतन्त्रलाई टेवा पुर्याउँछ। विशेष गरी ग्रामीण भेगमा रहेका परिवारहरूको आर्थिक स्थितिमा सुधार ल्याउन रेमिट्यान्सले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यसले नेपाली बैंकिङ प्रणालीमा तरलता बढाउँछ, जसले देशभित्रका लगानी र विकासका परियोजनाहरूमा सहयोग पुर्याउँछ। २. प्रविधि र ज्ञान हस्तान्तरण: विदेशमा गएर काम गरेका नेपालीहरूले आधुनिक प्रविधि र नवीनतम ज्ञान हासिल गर्ने अवस...